Tytuł tematu
Przedwojenne i wojenne zdjęcia mieszkańców Kozienic
Opis
Kolekcja Kozienicka jest zbiorem niezwykle ciekawym przede wszystkim ze względu na swoją złożoność i różnorodność. Wszystkie należące do niej fotogramy zostały zrobione przez jednego człowieka: Chaima Izraela Bermana. Trzeba podkreślić, że Berman był jedynym fotografem w Kozienicach, a co za tym idzie każdy, kto chciał się sfotografować, musiał trafić do niego. W efekcie powstał niezwykle bogaty, prezentujący pełen przekrój społeczny „portret Kozienic”. Na zdjęciach Chaima Izraela Bermana obserwujemy biednych i bogatych, Żydów i Polaków, którzy trafiali do jedynego w miasteczku zakładu fotograficznego przy Lubelskiej 13. Byli tacy, którzy stawali przed obiektywem jedynie z konieczności – ludzie, którzy zamawiali jedynie zdjęcia do dokumentów – ale było też wielu, którzy starali się uwieczniać ważne momenty swojego życia: śluby, pogrzeby, uroczystości pierwszej komunii. Fotografowali się na tle swojego dobytku czy też podczas spotkań towarzyskich. Co ciekawe, z usług jedynego w Kozienicach fotografa korzystali też Niemcy podczas II wojny światowej. W konsekwencji obok portretów przedwojennego życia, przedstawiających między innymi liczną społeczność żydowską, dzieci z gromnicami czy wizerunki zmarłych przygotowywanych do pogrzebów znalazły się fotografie żołnierzy hitlerowskiej armii, która dokonała napaści na Polskę. W czasie okupacji Berman robił również zdjęcia Żydom zmuszonym do noszenia opasek z gwiazdą Dawida, dokumentował przestrzeń getta i portretował folksdojczów. Po pewnym czasie w Kozienicach pojawił się jednak sprowadzony przez Niemców fotograf. Chaim Izrael Berman razem z rodziną trafił do obozu pracy w Wolanowie. W obozie zmarli żona i syn Bermana. On sam zdołał jednak uciec. Przez pewien czas ukrywał się w okolicy Kozienic. Znajomi Polacy starali się o fałszywe dokumenty, dzięki którym mogliby przerzucić go do Warszawy. Mieli nadzieję, że tam będzie mógł się ukrywać do czasu zakończenia wojny. Niestety do przerzutu nigdy nie doszło. Berman zmarł na tyfus. Chaim Izrael Berman pozostawił wspaniałą kolekcję zdjęć, która została odkryta dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Dzisiaj część mieszkańców Kozienic rozpoznaje na fotografiach swoich krewnych czy przyjaciół. Ten zbiór jest wspaniałym świadectwem nie tylko dla historyków, ale także dla socjologów czy antropologów. Ponadto, stanowi on niezwykle cenny materiał dydaktyczny dla animatorów i nauczycieli.
Słowa kluczowe
Kobieta, Życie codzienne, Miasteczko
Znane informacje
Sygnatura zdjęcia: FS_K_0902
Zespół: 2 - Kolekcja Kozienicka
Zakład fotograficzny: Zakład fotograficzny Chaima Izraela Bermana
Miasto: Kozienice
Autor: Chaim Izrael Berman
Prawa autorskie: Fundacja Shalom
